Sal­mo­nid­ne vr­ste ži­ve u bi­strim i či­stim vo­da­ma, naj­če­šće na ve­ćim nad­mor­skim vi­si­na­ma. Naj­po­zna­ti­ji pred­stav­ni­ci ove ple­me­ni­te po­ro­di­ce ri­ba u cr­no­gor­skim vo­da­ma su mla­di­ca (huc­ho huc­ho), gla­va­ti­ca (sal­mo mar­mo­ra­tus), li­pljen (thymal­lus thymal­lus), ne­ko­li­ko va­ri­ja­ci­ja po­toč­nih pa­strm­ki (sal­mo trut­ta), me­ko­u­sna pa­strm­ka (sal­mothymus ob­tu­si­ro­stris ze­ten­sis), kao i in­tro­du­ko­va­ne vr­ste du­ži­ča­sta pa­strm­ka, po­zna­ti­ja kao ,,ka­li­for­nij­ska” (on­corhyncus mykiss) i je­zer­ska zla­tov­či­ca (sal­ve­li­nus al­pi­nus).
Pa­strm­ke po­to­ča­re su naj­po­zna­ti­ja po­pu­la­ci­ja ri­ba u fa­mi­li­ji sal­mo­ni­da i go­to­vo da ne­ma čo­vje­ka ko­ji ne zna za ove pje­ga­ve lje­po­ti­ce. Mno­gim ri­bo­lov­ci­ma po­toč­na pa­strm­ka pred­sta­vlja ubi­je­dlji­vo pr­vo­ra­zred­nog tak­ma­ca, a raz­lo­zi su iz­u­ze­tan iz­gled i bor­be­nost, a ni­je za­ne­mar­ljiv i ukus ove ri­be ko­ji je bio pre­su­dan u vre­me­ni­ma ka­da se ne­kon­tro­li­sa­no iz­lo­vlja­va­le vo­de u Cr­noj Go­ri. Na­ža­vlost sve je ma­nje ima, pa čak i ta­mo gdje je bi­la do­mi­nant­na ri­blja vr­sta (Mo­ra­ča, Ze­ta, Ta­ra), jer se du­go ne­kon­tro­li­sa­no no­si­lo apo­slut­no sve što se ulo­vi. Lo­vo­staj na ovu vr­stu po­či­nje u no­vem­bru (ne­gdje u ok­to­bru) i tra­je do apri­la, od­no­sno mar­ta. Naj­če­šće ko­ri­šće­ne teh­ni­ke za ri­bo­lov na pa­strm­ke su va­ra­li­ča­re­nje i mu­ši­ča­re­nje, a naj­bo­lji pe­ri­od za ri­bo­lov su pro­lje­će i je­sen.
Me­ko­u­sna pa­strm­ka, po­seb­na vr­sta u ovom ro­du, ja­ko za­ni­mlji­va svo­jim iz­gle­dom, ko­ji pod­sje­ća na po­la pa­strm­ku po­la li­plje­na (ma­la usta, krat­ki zu­bi) ina­če je naj­u­gro­že­ni­ja ri­blja vr­sta u Cr­noj Go­ri. Na­se­lja­va do­nji tok ri­je­ke Ze­te, a ima je i u ri­je­ci Mo­ra­či. U Cr­noj Go­ri se mri­je­sti u zim­skom pe­ri­o­du, naj­če­šće je to de­cem­bar-ja­nu­ar.
Mla­di­ca je naj­ve­ći sal­mo­nid ko­ji ži­vi u vo­da­ma Cr­ne Go­re. Na­ža­lost zbog per­ma­nent­nog kri­vo­lo­va i ne­bri­ge, po­pu­la­ci­ja ove ri­blje vr­ste je sve ma­nja i tek od­ne­dav­no se po­če­lo sa ču­va­njem ove po­pu­la­ci­je, po­ve­ća­njem pro­pi­sa­nih ga­ba­rit­nih du­ži­na, ali bi naj­bo­lje rje­še­nje bi­lo da se na ogra­ni­če­no vri­je­me to­tal­no za­bra­ni ri­bo­lov i iz­lo­va­lja­va­nje iste. Ka­da je pri­mje­će­no da je sve ma­nje ima na mje­sti­ma gdje naj­če­šće obi­ta­va, na Dri­ni u Sr­bi­ji , ona je pro­gla­še­na ugro­že­nom vr­stom i zad­njih go­di­na se pu­no ura­di­lo na vje­štač­kom po­ri­blja­va­nju ovog sal­mo­nid­nog ,,kra­lja” ri­ba. Ne­što slič­no bi bi­lo po­treb­no ura­di­ti i ov­dje. Za po­če­tak bi bi­lo do­volj­no da se po­štu­ju pro­pi­si, ova­kvi ka­kvi je­su i bo­lje ču­va­ju vo­de od stra­ne nad­le­žnih or­ga­na. O atrak­tiv­no­sti za ri­bo­lov ka­da je mla­di­ca u pi­ta­nju ne tre­ba tro­ši­ti ri­je­či. Naj­po­zna­ti­ja mje­sta za ri­bo­lov ovog rječ­nog ri­bljeg ko­lo­sa su ri­je­ke Lim, Će­ho­ti­na, Ta­ra i dr. Mri­je­sti se od mar­ta do ma­ja, oko pe­te go­di­ne ži­vo­ta po­sta­ju pol­no zre­le, ka­da do­sti­žu du­ži­ne od 50 do 60 cm. Naj­u­spje­šni­ja ri­bo­lov­na teh­ni­ka na ovog pre­da­to­ra je spin ri­bo­lov (va­ra­li­ca, vo­bler, si­li­kon­ske va­ra­li­ce). Me­đu­tim u zad­nje vri­je­me u flaj zo­na­ma mu­ši­ča­re­njem (stri­me­ri­sa­njem) se ite­ka­ko mo­gu ulo­vi­ti pri­stoj­ni pri­mjer­ci. Naj­bo­lji pe­ri­od za ri­bo­lov na mla­di­cu je ka­sna je­sen i zi­ma.
Gla­va­ti­ca (Sal­mo mar­mo­ra­tus) je ve­o­ma atrak­tiv­na ri­ba ko­ja se na­ža­lost po­put me­ko­u­sne pa­strm­ke, na­la­zi pred to­tal­nim is­tre­blje­njem. Ka­ko joj i sa­mo ime go­vo­ri, ve­li­či­na gla­ve u od­no­su na cio ga­ba­rit do­sti­že pro­ce­nat od 22 do 25 od­sto. U Cr­noj Go­ri gla­va­ti­ca ži­vi u ri­je­ka­ma Mo­ra­či, Ze­ti i Ska­dar­skom je­ze­ru. Za­ga­đe­nja kao i enorm­ni kri­vo­lov do­veo je go­to­vo do ne­stan­ka ove ri­blje po­pu­la­ci­je. Mri­je­sti se na Ze­ti u vri­je­me pr­vih snje­go­va, ne­gdje u pe­ri­o­du no­vem­bar - de­cem­bar.
Što se ti­če po­pu­la­ci­je li­plje­na, tre­ba is­ta­ći da se u zad­nje vri­je­me pri­mje­ću­ju spo­ra­dič­ni po­ku­ša­ji oko oču­va­nja ove vr­ste. Na di­vljoj vo­di ga ima u Ta­ri, Li­mu, Lju­či i pri­to­ka­ma, a na­ro­či­to ga ima u flaj fi­šing zo­na­ma na ri­je­ke­ma na is­to­ku i sje­ve­ru Cr­ne Go­re. Ja­ko je po­pu­larn kod mu­ši­ča­ra zbog svo­je bor­be­no­sti i iz­gle­da i uz po­pu­la­ci­ju mla­di­ce pred­sta­vlja osnov ri­bo­lov­nog tu­ri­zma. Lov­na mje­ra li­plje­na na vo­da­ma u Cr­noj Go­ri je 30 cm. Se­zo­na tra­je od pr­vog ju­na (osim na po­je­di­nim fly fis­hing zo­na­ma, gdje je ri­bo­lov do­zvo­ljen to­kom či­ta­ve go­di­ne). Naj­ju­žni­ja de­sti­na­ci­ja li­plje­na gdje se pro­sti­re na Bal­ka­nu i u Evro­pi uop­šte je ri­je­ka Lju­ča sa Plav­skim je­ze­rom, te zbog obi­lja hra­ne do­sti­že te­ži­ne oko tri ki­lo­gra­ma, što mu je ot­pri­li­ke i bi­o­lo­ški mak­si­mum.
Na kra­ju is­ti­če­mo da je za oču­va­nje sal­mo­nid­nih ri­ba ko­je spa­da­ju u naj­a­trak­tiv­ni­ju vr­stu ri­blje po­pu­la­ci­je što se ti­če sport­skog ri­bo­lo­va, po­tre­ban sva­ko­dnev­ni rad u raz­vi­ja­nju svi­je­sti kod ri­bo­lo­va­ca o po­tre­bi vra­ća­nja ulo­va i ču­va­nju ri­ba sa jed­ne stra­ne, a sa dru­ge obez­bje­đe­nje opre­mlje­ne, obra­zo­va­ne i do­bro pla­će­ne ri­bo­ču­var­ske slu­žbe sa po­o­štre­nom ka­zne­nom pol­ti­kom za kri­vo­lov, ali i za sve one ko­ji se ne pri­dr­ža­va­ju pro­pi­sa na vo­di. (ri­bo­lov za vri­je­me lo­vo­sta­ja, no­še­nje ri­ba is­pod mje­re, ne­do­zvo­lje­ni mam­ci i sl.). Če­ka­ju­ći si­stem­ska rje­še­nja ura­di­mo za po­če­tak i mi ne­što za ri­bu ko­ja nam je pri­u­šti­la ne­na­zna­no pu­ta ve­li­ko za­do­volj­stvo.
S.B.Mu­ri­no
www.musicarenje.net


Ka­li­for­nij­ska pa­strm­ka

Du­ži­ča­sta pa­strm­ka je aloh­to­na vr­sta, ko­ja je uve­ze­na iz Ame­ri­ke (otu­da i naj­če­šći na­ziv za nju ka­li­for­nij­ska, ka­li­fa i slič­no). Pri­la­go­di­la se kod nas u ne­kim vo­do­to­ci­ma u ko­je je do­spje­la ka­ko gdje, na­mjer­no ili ne­na­mjer­no, naj­če­šće to­kom po­pla­va rib­nja­ka ko­ji se na­la­ze uz ri­je­ke. Po­vre­me­no je uba­cu­ju u re­vir­ske vo­de kao vr­lo atrak­tiv­nu ri­bu za sport­ski ri­bo­lov, ali i po­red bor­be­no­sti ni naj­ma­nje ni­je pa­me­tan iz­bor po­ri­blja­va­ti istu, jer je kroz mno­go pri­mje­ra u svi­je­tu do­ka­za­no da se ne tr­pi sa osta­lim sal­mo­ni­di­ma i uni­šta­va mlađ autoh­to­nih pre­da­to­ra.
Je­zer­ska zla­tov­či­ca (sal­ve­li­nus al­pi­nus) je in­tro­du­ko­va­na na ne­ko­li­ko mje­sta u Cr­noj Go­ri. Da­nas je ima u Bi­o­grad­skom je­ze­ru. Od­li­čan bo­rac na šta­pu. Mri­je­sti se u pe­ri­o­du ok­to­bar-ja­nu­ar.